Taalgrens

Hoe verliep de vlucht na de val van Antwerpen?

Vanuit de zeeprovinciën Vlaanderen, Zeeland,Holland en Friesland was de vluchtrichtingvooral het nabijgelegen Engeland, waarmee om handelsredenen, zie de wolhandel, al nauwe betrekkingen werden onderhouden.

Vanuit Brabant en de andere provinciën was de vluchtrichting meestal Duitsland.In Londen kreeg bij koninklijk charter de “Nederduytsche ghemeynte te Londen”beschikking over de nog steeds bestaande kerk “Auston Friars”, momenteel voorNederlands- en Afrikaanssprekenden.De inwijkelingen waren gegeerd omdat zij technisch onderlegd waren in de voor die tijd zeer moderne textielsoorten zoals draperie, sajet, baai en saai.

Zij werden strangers genoemd en overtroffen in heel wat steden soms in aantal de autochtone bevolking.
De meest gegeerde bestemmingen waren Sandwich, Nordwich, Canterbury en Ipswich.Sandwich ligt even buiten Ramsgate, nog steeds kan men daar “The dutch house” vinden.

In de nabijheid van Ipswich ligt het dorpje Lavenham waar aan toeristen nog steeds met trots “the flemish weavershouses” getoond worden.

In Norwich had de ingeweken calvinistische gemeente een eigen college, dat “de Politycke Mannen” werd genoemd. Dit college regelde de “gemeyne zaecken der Duytsche Kercke”

Dit college was samengesteld uit 8 Vlamingen en 4 Walen. Er waren heel wat walen gevlucht uit Waals-vlaanderen, Artesië en Henegouwen. De Engelsen noemden dit college “the eight and four”.
Stilaan sloeg de sfeer van verwelkoming om in een sfeer van afgunst om de welstand vande ijverige inwijkelingen.
Er werden pamfletten aan de kerkdeuren van de Vlaamse gemeentes gehangen met als tekst:“2336 prentices and journeymen” stonden klaar om “Flemings and strangers” af te maken.Naar de Duitse LandenTijdens het ancien regime was Duitsland een lappendeken van vorstendommen en ministaatjes.

Uiteraard vertrokken de Nederlandse vluchtelingen vooral naar streken waar een protestantse vorst aan het hoofd stond.Het grootste gedeelte van deze vluchtelingen waren Brabanders, voornamelijk Antwerpse kooplieden.
De steden naar waar gevlucht werd waren Luthers van confessie wat moeilijkheden gaf met decalvinistische overtuiging van de vluchtelingen.

In Hamburg stichtten de Nederlanders daarom een gemeente in het plaatsje Altona, aan de Elbe, waar zich nu de beruchte Reeperbahn bevindt.
De Oostfriese stad Emden was ook een geliefd toevluchtsoord.Het raadshuis van Emden werd gebouwd door Antwerpenaar Laurens van Steenwinkel. Het is dan ook een getrouwe kopie van het stadhuis van Antwerpen.

Naar Duisburg vluchtte Mercator waar hij ook overleed.
Keulen was de toevlucht vanVanWesenbeke evenals van Jan Rubens, vader Pieter Paul.

Vondel werd in Keulen geboren uit Antwerpse ouders.

Frankfurt am MainNa de val van Antwerpen verplaatste zich een groot gedeelte van het reusachtige beurs-en handelsverkeer niet alleen naar Amsterdam maar ook naar Frankfurt.

Daardoor werd deze stad de eerste Duitse geld- en beursplaats.
Een groot gedeelte van de vluchtelingen kwam uit Antwerpen.

Men heeft nagegaan dat van de 110 grootste belastingbetalers in Frankfurt er 76 uit Zuid-nederland kwamen.

Dus meer dan de helft.

Het ligt voor de hand dat de rijkdom en economische macht van de vreemdelingen totveel naijver leidde.De stedelijke overheid nam maatregelen: alleen vreemden met een vermogen mochteneen beroep uitoefenen.

In 1561 eiste de Lutherse geestelijkheid dat de calvinistische vreemdelingen zich aande lutherse confessie zouden onderwerpen en zoniet dat zij de stad zouden verlaten.

Na onderhandelingen met Frederik III , vorst van de Palts en calvinist werd hentoegstaan zich te vestigen in de verlaten abdij van Gross-Frankenthal.Als het verzet tegen vreemden toenam vertrokken er steeds meer naar Frankental.-Vrankendale- waar een calvinistische gemeente werd opgericht.
Frankental werd zo groot dat er een kanaal naar de Rijn moest worden aangelegd.De bevolking bestond uit lakenmakers,zijdewevers en vooral tapijtwevers.
Er werd zelfs een eigen schilderschool opgericht.In 1689 werd Frankental grondig verwoest door Franse troepen.